ثبت شرکت اجباری است یا اختیاری ؟ امروز میخواهیم به یکی از رایج ترین سوالات مراجعه کنندگان پاسخ دهیم.
بله، ثبت شرکت در ایران اجباری است! زیرا عملاً بدون ثبت شرکت انجام فعالیت های اقتصادی غیر ممکن است. برای انجام بسیاری از امور ثبت شخصیت حقوقی امری اجتناب ناپذیر است. برای فعالیت حرفه‌ای، رسمی و رشد پایدار کسب و کار، عملاً ضروری است. در واقع به واسطه ثبت شرکت شخصیت حقوقی کامل می گردد. ثبت شرکت امری اجباری است.
در ادامه بیشتر به بررسی این موضوع می پردازیم:
بیشتر بخوانید : ثبت شرکت در غرب تهران – هزینه ثبت شرکت
چرا ثبت شرکت اجباری است؟
برای دریافت مجوز، شرکت در مناقصه‌ها و مزایده‌ها، بستن قراردادهای رسمی، گرفتن کد اقتصادی و مالیاتی، حساب بانکی شرکتی، جذب سرمایه‌گذار یا حتی جلب اعتماد مشتری، داشتن شخصیت حقوقی (شرکت ثبت‌شده) امری اجتناب ناپذیر است.
آیا قوانینی برای اجباری بودن ثبت شرکت وجود دارد؟
بله ، این قوانین به این شرح است:
- قانون تجارت (ماده 195): «هیچ شرکت تجارتی نمی‌تواند تشکیل شود، مگر این‌که طبق مقررات این قانون به ثبت رسیده باشد.»
- ماده ۲ قانون ثبت شرکت‌ها (مصوب ۱۳۱۰) : «کلیه شرکت‌های ایرانی مذکور در قانون تجارت که در ایران تشکیل یا مرکز اصلی آن‌ها در ایران است، باید به ثبت برسند.»
- ماده ۵ قانون ثبت شرکت‌ها : «هر شرکت ایرانی که خود را به‌عنوان شرکت ثبت‌شده معرفی کند، ولی ثبت نشده باشد، از نظر قانونی متخلف است و قابل پیگرد خواهد بود.»
- ماده ۲۲۰ قانون تجارت : «شرکتی که طبق مقررات این قانون به ثبت نرسیده باشد، شرکت محسوب نمی‌شود.»
بر اساس ماده ۴۸ قانون ثبت اسناد و املاک، هر سندی که مطابق با مواد قانونی قبلی (از جمله مواد ۴۶ و ۴۷ این قانون) ملزم به ثبت رسمی باشد، در صورت عدم ثبت، در هیچ‌یک از ادارات دولتی و محاکم قضایی قابل پذیرش و استناد نخواهد بود.
در همین راستا، تبصره‌هایی به بند ۲ ماده ۱۴ قانون نظام صنفی افزوده شده که به‌صراحت ثبت شرکت‌های صنفی را مشروط به دریافت پروانه کسب می‌داند:
📌 تبصره ۱:
کلیه شرکت‌هایی که مشمول قانون نظام صنفی هستند، موظف‌اند ظرف مدت یک سال پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون، از اتحادیه مربوطه پروانه کسب دریافت کنند.
در صورت عدم اخذ این پروانه در مهلت مقرر:
- ثبت شرکت آن‌ها در اداره کل ثبت شرکت‌ها فاقد وجاهت قانونی خواهد بود
- از تاریخ لازم‌الاجرا شدن قانون، ثبت شرکت‌های صنفی بدون پروانه کسب ممنوع است
این الزام در تبصره ۱ ماده ۵ قانون اصلاح قانون نظام صنفی مصوب ۱۳۶۸/۲/۳۱ نیز تکرار شده و به‌وضوح بیان می‌کند که:
تمامی شرکت‌های مشمول قانون نظام صنفی، مکلف به دریافت پروانه کسب ظرف مدت یک سال از زمان اجرای قانون هستند. در غیر این صورت، ثبت چنین شرکت‌هایی غیرقانونی تلقی شده و انجام آن توسط اداره ثبت شرکت‌ها ممنوع خواهد بود.
پیامد های فعالیت شرکت بدون ثبت
اگر شرکتی بدون ثبت رسمی فعالیت کند، بسته به نوع فعالیت و شرایط، پیامدهای قانونی و عملی جدی خواهد داشت. که به این شرح است:
- چون شرکت به‌طور رسمی ثبت نشده، در صورت بدهی یا خسارت، مسئولیت مالی مستقیماً بر عهده اعضا و مؤسسان شرکت خواهد بود و نمی‌توانند از پوشش «شخصیت حقوقی» استفاده کنند.
- اگر شرکت در حوزه‌هایی فعالیت کند که نیاز به مجوز یا ثبت رسمی دارد (مثل شرکت‌های مشمول قانون نظام صنفی)، فعالیت آن ممکن است غیرقانونی تلقی شده و توسط اصناف یا دستگاه‌های نظارتی متوقف شود.
